بازتاب گسترده نهایی شدن قرار داد خرید ایرباس در رسانه ها

پایگاه اینترنتی شرکت هواپیمایی ایرباس روز پنج شنبه در بیانیه ای اعلام کرد:  ایران ایر و ایرباس بر مبنای تعهد اولیه‌ای که ماه ژانویه سال 2016 در پاریس امضاء شد، قرارداد قطعی برای صد فروند هواپیما امضاء کردند.

قرارداد امضاء شده بین فرهاد پرورش، رئیس و مدیر عامل ایران ایر و «فابریس برژیه» Fabrice Bregier رئیس و مدیر عامل شرکت ایرباس، 46 فروند هواپیما از خانواده اِی320، سی و هشت فروند از خانواده ایرباس اِی330 و شانزده فروند هواپیمای اِی350 ایکس دبلیو بی را شامل می‌شود و تحویل هواپیماها از اوایل سال 2017 آغاز خواهد شد. 

بیشتر رسانه های غربی نهایی شدن قرار داد خرید هواپیمای مسافربری از شرکت ایرباس را دستاوردی بزرگ برای اقتصاد ایران پس از لغو تحریم ها ارزیابی کرده و از این منظر این قرار داد را مورد توجه قرار دادند که امکان داد و ستد این چنینی پس از چند دهه تحریم در بحبوحه انتقاد محافظه کاران در واشنگتن از توافق هسته ای با تهران و تهدید دونالد ترامپ به بازنگری یا پاره کردن برجام و اعمال تحریم های بیشتر بر ایران اتفاق افتاده است.

به نظر می رسد از فضای بازتابی رسانه های بیگانه در مورد نهایی شدن توافق خرید هواپیما از ایرباس می توان چند نکته را دریافت: نخست القای اینکه اقدام سنای امریکا در تصویب قانون تحریم های ایران ناقض برجام نیست. در این باره گزارش های تکمیلی اسوشیتدپرس و رویترز به نهایی شدن خرید 80 هواپیما از شرکت امریکایی نیز اشاره دارد. خبرگزاری های غربی همچنین به این گزاره نیز اشاره کرده اند که این توافق، مشمول مجوزهای صادراتی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی دولت آمریکا (OFAC) می‌شود که در ماه های سپتامبر و نوامبر 2016 میلادی، صادر شد. این مجوزها برای محصولاتی که در محتویات آنها به میزان 10 درصد یا بیشتر از فناوری آمریکایی استفاده شده، لازم است. 

نکته دوم اینکه علی رغم تهدید ترامپ به بازنگری در برجام، نهایی شدن این قراردادها از انزوای امریکا و بی تاثیر بودن قانون ایسا حکایت دارد و شرکت های اروپایی دیگر حاضر نخواهند شد بیش از این  هزینه های دور ماندن از بازار ایران را تحمل کنند به ویژه اینکه بحران اقتصادی در برخی کشورهایی که متقاضی خرید هواپیما از ایرباس یا بوئینگ بوده اند از نهایی شدن تقاضای خود صرف نظر کرده اند. در این باره رویترز گزارش داد که این قرارداد  به ایرباس اجازه می دهد جایی برای برخی از هواپیماهای رها شده یا به تعویق افتاده توسط دیگر مشتریان به علت مشکلات اقتصادی در آمریکای جنوبی و دیگر نقاط، پیدا کند.

و در آخر به نظر می رسد در حالیکه در روزهای پایانی حضور باراک اوباما در کاخ سفید بسر می بریم  ممکن است نهایی شدن این قراداد و بازتاب گسترده آن در رسانه های غربی، از تلاش شرکت های اروپایی برای به سرانجام رساندن این قرادادها پیش از ورود ترامپ به کاخ سفید حکایت دادشته باشد. با توجه به تهدیدهای ترامپ و پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری و کنگره امریکا ممکن است پس از این شاهد طرح های بیشتری برای تحریم ایران در کنگره باشیم.

------------------------------------------

بررسی و تحلیل/ رضا محمدمراد