بحران افزایش مصرف داروهای مخدر در آمریکا

مصرف داروهای حاوی ماده مخدر در آمریکا به چالش اساسی و بحرانی جدی برای این کشور تبدیل شده است. 

در ارتباط با میزان فراگیری مواد مخدر در آمریکا گفته شده که این کشور تقریباً برابر همه کشورهای جهان، مخدر دارویی مصرف می‌کند. بنابر گزارش‌های پزشکی در حدود دومیلیون نفر در آمریکا به  مصرف این داروها اعتیاد دارند.

در این رابطه گفته شده که از سال 1999 تاکنون بیش از 180 هزار نفر شامل شماری از افراد سرشناس قربانی این‌گونه داروها شده اند. 

در این میان اعتیاد نظامیان آمریکایی به مواد مخدر و مشروبات الکلی جلب توجه می‌کند. اگرچه این موضوع تازه‌ای نیست اما این افراد با توجیه تلاش برای کاهش فشارهای روحی وظایفی که به آنها محول می شود، از مشروبات الکلی و مواد مخدر استفاده می‌کنند.

همین مسئله موجب شده که در حال حاضر آمریکا با مرگ‌بارترین بحران ناشی از مصرف بالای مواد مخدر در طول تاریخ خود مواجه باشد. به گونه‌ای که فقط در سال 2016، مصرف بیش از حد مواد مخدر، حدوداً به اندازه کل جنگ ویتنام، شهروندان آمریکایی را از پای در آورده است. در سال 2015  هم میزان مرگ ناشی از مصرف بالای مواد مخدر بیش از آمار مرگ و میر به علت تصادفات، خشونت ناشی از حمل اسلحه و حتی اچ آی وی (ایدز) بوده است. این سخن بدان معناست که در مجموع، روزانه به طور تقریبی بیش از 140 نفر در آمریکا در اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند.

تراژدی اعتیاد در آمریکا تا بدانجا پیش رفته که دونالد ترامپ  بحران داروهای مخدر در آمریکا را "یک وضعیت فوق العاده ملی" توصیف کرده. «تام پرایس» وزیر بهداشت و خدمات انسانی آمریکا هم  بحران اعتیاد در این کشور را بسیار دلهره‌‌آور خوانده و اظهار داشته که آمار و ارقام (درباره بحران اعتیاد) بسیار دلهره آور هستند. پنجاه و دو هزار نفر از مصرف بیش از اندازه مواد مخدر (اوردوز) در سال 2015 جان باختند که مرگ سی و سه هزار نفر از آنان مربوط به مواد افیونی دارویی (اپیوئید) بوده است. به گفته او آمار و ارقام در سال 2016 بهتر نیستند و در سال 2017 بدتر هم می شوند.

در این شرایط در خصوص علل و عوامل بروز بحران افزایش مصرف داروهای حاوی ماده مخدر در آمریکا اتفاق نظری وجود ندارد. به طوری‌که برخی، پزشکان را مسبب این وضعیت عنوان می‌کنند. «دیوید کلارک»، استاد دانشگاه استنفورد و پژوهشگر بحران مصرف داروهای حاوی ماده مخدر با تاکید بر مسئولیت پزشکان در بروز بحران مصرف دارو، مدعی شده تا پیش از اینکه پزشکان برای تسکین و کاهش دردهای مزمن به داروهای مخدر روی بیاورند، در کشور از بحران استفاده بیش از حد از سوی بیماران خبری نبود. در ادامه تاکید شده که پزشکان آمریکایی بیش از کشورهای دیگر تمایل به تجویز این‌گونه داروها دارند.

عده‌ای دیگر نیز همانند کارشناسان بهداشتی با انتفاد از رسانه‌ای شدن اخبار مربوط به اقدامات قضائی علیه پزشکانی که مصرف داروهای مخدر را تجویز می‌کنند، مسئول این بحران را نه پزشکان بلکه اصول نظام بهداشت و سلامت آمریکا تلقی می‌کنند. 

در این میان تجویز این داروها از سوی پزشکان آمریکایی به انضمام شرکت‌های داروسازی هم مورد انتقاد قرارگرفته است. «مایک دیواین»، دادستان ایالت اوهایو که ایالتش  بیشترین شمار بیمارانی که داروهای مخدر را مصرف می‌کنند، داشته شرکت‌های داروسازی را از عوامل مسئول در این زمینه قلمداد کرده. به اعتقاد وی مشکل کنونی به دو دهه پیش باز می‌گردد یعنی زمانی که پزشکان با همکاری شرکت‌های داروسازی برای درمان‌های فوری، ساخت قرص‌های مخدر را توصیه کردند. از این‌رو، بسیاری از بیمارانی که از دردهای مزمن مانند دندان درد، استخوان درد، کمر درد رنج می‌برند برای کاهش درد به این‌گونه قرص‌ها  آنهم با مصرف زیاد رو آوردند در حالی که از اعتیاد به این‌گونه داروها بی‌اطلاع بودند.

پیامد این مسئله موجب شده که بسیاری از بیماران در صورت نبود یا کمبود داروهای مورد نظر پزشکان ناگزیر به تهیه و خرید داروها و قرص‌های غیرقانونی شوند و برخی دیگر از آنان ناچارند برای درمان و تسکین درد به هروئین یا مواد ترکیبی صنعتی که از سوی باندهای قاچاق مکزیکی به آمریکا قاچاق می‌شوند، روی آورند. 

اما نکته آخر بحث تجارت جهانی مواد مخدر و مسئله همکاری "سیا " با قاچاقچیان مواد مخدر است. در این باره برخی از کارکنان «اف‌بی‌آی» آمریکا که بازنشسته شده‌اند، فاش کرده‌اند که در دهه‌های اخیر «آژانس اطلاعات مرکزی» یا "سیا" در گسترش اعتیاد قاچاق موادمخدر نقش داشته است؛ زیرا همکاری در قاچاق مواد مخدر برای این آژانس جاسوسی عملیاتی بسیار سودآور بوده است. به هرحال سال‌هاست که «سازمان سیا» قاچاق موادمخدر را در سطحی جهانی سازماندهی و مدیریت می‌کند. نمونه‌ای از مشارکت سازمان سیا در قاچاق جهانی مواد مخدر را می‌توان در تجارت غیرقانونی تریاک در افغانستان مشاهده کرد که به صورت کاملاً حفاظت شده انجام می‌شود. لذا در حالی که سالیانه صدها هزار نفر در اثر مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند اما سازمان سیا حاضر نیست که از یک تجارت چند صد میلیارد دلاری جهانی و عواید آن چشم‌پوشی کند. از این‌رو چندان عجیب و غیرمنتظره نیست که پس از ورود نیروهای آمریکایی و متحدانش در اکتبر سال 2001 به افغانستان، مجدداً تولید تریاک در این کشور افزایش یافت و رشدی 30 برابری را نسبت به قبل تجربه کرد.

..........................................................

مصطفی عبدلی