چالش‌های پیش روی چشم انداز ۱۴۰۴ صنعت فولاد

آقای مجید سعیدیان در نشست کارشناسی تحریریه صنعت خبرگزاری صدا و سیما؛ یکی از این چالش‌ها را توجه واقعی دولت به بخش خصوصی و سپردن سکان صنعت فولاد به دست صنعتگران این بخش عنوان کرد و افزود: تقریبا ۹۰ درصد صنعت فولاد در اختیار دولت یا بخش عمومی است و بخش خصوصی نقش چندانی ندارد.

 

 

وی، یکی از آثار دولتی بودن صنعت فولاد را در رقابت نابرابر بخش خصوصی و دولتی در زمینه صادرات بیان کرد و گفت: قیمت‌های صادراتی شرکت‌های دولتی، به مراتب از قیمت‌های بخش خصوصی پایین‌تر است که همین مسئله به بخش خصوصی ضربه وارد می‌کند؛ برای شرکت‌های دولتی مهم نیست که کالای خود را به قیمت واقعی بفروشد هدف آن‌ها فروش و برگشت ارز حاصل از صادرات آن است اگر شرکت‌های دولتی نمی‌توانند به قیمت بالایی بفرشند، حداقل فروش را به بخش خصوصی واگذار کند.

 

این فعال صنعت فولاد با اشاره به تولید سالیانه ۳۰ میلیون تن فولاد در کشور گفت: ۱۵ میلیون تن از این مقدار به مصرف داخل می‌رسد , ۱۰ میلیون تن آن هم صادر می‌شود، بنابراین ۵ میلیون تن مازاد وجود دارد که باید برای آن فکری کرد.

 

آقای سعیدیان با بیان اینکه درخواست ما از دولت این است که از تصدی گری بخش اقتصادی خارج شود و فقط نظارت کند گفت: دولت از بخش خصوصی استفاده کند؛ بخش خصوصی در سال‌های تحریم عملکرد خوبی داشته، در ۴ دهه گذشته، بیش از ۳۰ وزیر صمت آمدند و رفتند، که با تغییر هر وزیر صنعتی، لطمه‌ای به صنعت و تولید کشور وارد می‌شود، اما در بخش خصوصی، چنین تغییراتی وجود نداشته است.

 

 

آقای سعیدیان گفت: با تصمیماتی که دولت گرفته است، صادارت فولاد حال خوبی ندارد و در مقایسه با سال‌های قبل، صادارت این بخش افت کرده، به نظر می‌رسد دولت برای حمایت از این صنعت و افزایش صادارت باید تصمیماتی جدیدی بگیرد.

 

وی با بیان اینکه تولیدات فولادی ما از نظر کیفیت قابلیت رقابت با تولیدات جهانی را دارد ضمن اینکه ذخایر و معادن غنی در کشور داریم؛ افزود: در حال حاضر در بخش نورد , ۱۱ میلیون تن مقاطع طویل فولادی تولید می‌شود که اشتغالزایی بسیار بالایی را در این بخش به خود اختصاص داده است، ظرفیت تولید ۱۰ میلیون تنی هم وجود دارد که هنوز از آن استفاده نشده است یعنی رسیدن به تولید ۵۵ میلیون تن افق ۱۴۰۴ خیلی دور از دسترس نیست؛ زیرا زیرساخت‌های موجود تولید فولاد در کشور مهیاست، اما آیا پس از تولید می‌توانیم مازاد آن را صادر کنیم؟ که نیاز به بحث کارشناسی دارد.

 

 

این تولید کننده مقاطع فولادی اضافه کرد: با تصمیماتی که دولت گرفته است، صادارت فولاد حال خوبی ندارد و در مقایسه با سال‌های قبل، صادارت این بخش افت کرده، به نظر می‌رسد دولت برای حمایت از این صنعت و افزایش صادارت باید تصمیماتی جدیدی بگیرد.

 

 

آقای سعیدیان، مشکل بعدی را بحث رفع تعهد ارزی بر شمرد و افزود: دولت رفع تعهد ارزی را برای صنعت فولاد خیلی سخت گرفته، یعنی دولت ارز حاصل از صادرات را از بخش خصوصی به قیمت ارز نیمایی بخرد که این تولید را دچار مشکل می‌کند.

 

وی گفت: دولت امتیاز خاص و یا مواد اولیه ارزان در اختیار ما قرار نمی‌ندهد که ما هم ارز بازگشت از صادرات را با نرخ پایین در اختیار دولت قرار دهیم.

 

این فعال صنعت فولاد کشور ادامه داد: درخواست ما از دولت این است که به صادرکنندگان فولاد اجازه دهد در مقابل صادراتی که انجام می‌دهد با نظر دولت، همان کالایی که قرار است وارد شود را وارد کنند در گذشته به این روش بود، اما در حال حاضر واردات را محدود کرده اند.

 

آقای سعیدیان، بخشنامه‌های خلق الساعه را از دیگر مشکلات این صنعت عنوان کرد و گفت: در صنعت فولاد سرعت تصمیم گیری‌های باید بیشتر شود، زیرا تاخیر در تصمیم گیری‌ها موجب می‌شود بازار‌های صادراتی را از دست بدهیم و کشور‌های رقیب از جمله روسیه، ترکیه و کشور‌هایی که رتبه خوبی در صنعت فولاد دارند می‌توانند جایگزین کشور ما شوند.

 

این تولید کننده مقاطع فولادی، چالش دیگر این صنعت را الزام به عرضه کالای نهایی در بورس کالا عنوان کرد و افزود: سالیانه حدود ۱۱ میلیون تن مقاطع طویل فولادی در کشور تولید می‌شود عرضه آن از طریق بورس چالشی برای صنعتگران این حوزه است، در هیچ جای دنیا، محصول نهایی از طریق بورس عرضه نمی‌شود.

 

 

آقای سعیدیان، قیمت گذاری دستوری را دیگر چالش پیش روی تولید فولاد کشور عنوان کرد و افزود: قیمت گذاری‌های دستوری که در بازار وجود دارد باید اصلاح شود، یعنی عرضه و تقاضا باید قیمت بازار را تعیین کند البته باید روی عرضه‌ها و تقاضا‌ها نظارت شود، زیرا بعضا تقاضا‌های کاذب برای متلاطم کردن بازار وجود دارد.

 

وی ادامه داد: با ارزبری که این صنعت دارد، نوسانات ارز بر محصول نهایی تاثیر می‌گذارد، درخواست ما از دولت این است که قیمت را از اول تا پایان زنجیره تعیین کند تا صنعتگران این حوزه بلاتکلیف نباشند. 

 

این فعال صنعت فولاد گفت: وقتی کالایی به میزان کافی تولید شود و عرضه هم کافی باشد نوسان قیمتی نخواهیم داشت؛ با توجه به اینکه در صنعت فولاد مازاد تولید وجود دارد اگر قیمت از اول تا آخر سال تعیین شود چرا باید نوسان قیمت باشد؟ بنابراین فقط تقاضای صوری و کاذب ایجاد می‌شود.

 

آقای سعیدیان گفت: برای اینکه صادرات فولاد رونق بگیرد، بخشنامه‌ای همانند بخشنامه خودروسازان برای این صنعت هم صادر شود؛ صادرکننده کارش صادرات محصول نهایی است، برای اینکه تولید رونق بگیرد نباید واردات خارج از صنف انجام دهد، از دولت درخواست می‌کنیم برنامه ریزی کند که ارز حاصل از صادرات را به واردکننده‌ای بدهیم که کالای مورد نظر ما را وارد می‌کند.

 

وی افزود: صادر کننده با وجود سختی‌هایی که در مسیر کار خود دارد اعم از تهیه مواد اولیه تولید، مشکلات زیر ساختی، پیدا و حفظ کردن بازار‌های صادارتی و ...، دولت هم از ما می‌خواهد ارز حاصل از صادرات را به قیمت پایین به واردکننده مثلا واردکننده گوشی تلفن همراه که جز کالای ضروری نیست و لوکس محسوب می‌شود بدهیم ضمن اینکه در واردات این کالا نه نظارتی است و نه کنترلی صورت می‌گیرد؛ دولت باید منافع هر دو یعنی هم واردکننده و هم صادرکننده را در نظر بگیرد که با این روش فقط از واردکننده حمایت می‌کند!

 

فعال صنعت مقاطع فولادی، چالش دیگر صنعت فولاد را مشکلات تحریمی و بانکی عنوان کرد و افزود: هم اکنون به ۱۱ کشور فولاد صادر می‌کنیم که غالبا کشور‌های حوزه خلیج فارس هستند، با توجه به وضعیت خوب انرژی در کشور و تولید محصولات فولادی، ما توان صادرات به کشور‌های اروپایی و رقابت با رقبای خود داریم، اما به خاطر مشکلات تحریمی و مشکلات بانکی، در حال حاضر بازار‌های صادراتی ما توسط روسیه و ترکیه در حال تصاحب است.

 

آقای سعیدیان گفت: کشور ترکیه با اینکه هیچ معادنی هم ندارد، اما در صنعت فولاد، در رتبه هفتم جهانی قرار دارد، زیرا توانسته بازار جهانی فولاد را به طرف خود هدایت و مشتری را جذب کند که در این زمینه ماضعیف هستیم. 

 

وی همچنین از کاهش عوارض پرداختی برای مقاطع طویل فولادی توسط دیوان عالی کشور خبر داد و گفت: دیوان عالی کشور تا حدی عوارض مقاطع طویل فولادی را تصحیح کرد؛ عوارض ۲ تا ۱۰ درصدی را به نیم درصد کاهش داد که البته برای صادرات، و خام فروشی شمش و میلگرد عوارض نیم درصد هم زیاد است.

 

این تولیدکننده مقاطع فولادی افزود: در بحث صادارت، اتفاقی که سال گذشته افتاد، این بود که تولید کننده می‌توانست صادرکننده باشد؛، زیرا تولیدکننده که کالای خود را صادر می‌کند ارزی که بر می‌گردد را دوباره به چرخه تولید بر می‌گرداند، اما سال گذشته، با اصلاح قانون اعلام کردند هر کسی می‌تواند صادر کند.

 

سعیدیان اضافه کرد: در مرز‌های کشور، کالا را تحویل می‌گیرند در عوض کارت‌های یک بار مصرف بازرگانی، می‌دهند که معلوم هم نیست پول کالا کی و چطور پرداخت می‌شود؟!

 

وی گفت: با توجه به اینکه کالا‌های تولیدی ما کیفیت و استاندارد لازم را دارند؛ متشریان خارجی ما تمایل دارند که محصول نهایی را از تولید کننده دریافت کنند تا صادر کننده؛ اما به دلیل مشکلات تحریمی و سامانه سوئیفت، نمی‌توانیم در ازای فروش محصول، پولمان را به موقع دریافت کنیم همچنین جنس خریداری شده هم به موقع به دستمان نمی‌رسد که همین موضوع یکی ازمشکلات موجود است.

 

این تولیدکننده صنعت فولاد با اشاره به ماده اینکه طبق ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار " اگر دولت برق زیر ساخت‌ها را قطع کرد باید خسارت پرداخت کند" گفت: هم اکنون ما توان احداث نیروگاه و تامین زیرساخت‌های لازم برای تولید را داریم، زیرا هر چه تولیدکننده مستقل‌تر باشد تولید راحتتر و بهتر خواهد بود، اما دولت با حمایت نکردن از صادرات، عرضه قطره چکانی مواد اولیه تولید از طریق بورس، کمبود در تامین زیر ساخت‌های تولید اعم از آب، برق و گاز، عملا تولید کننده را به جای اینکه به افزایش تولید و رونق صادرات سوق دهد به وارد کردن بعضی از کالا ترغیب می‌کند و اینگونه تولید و بازار‌های صادراتی لطمه می‌بیند.

 

آقای سعیدیان گفت: وقتی مازاد تولید در کشور وجود دارد چرا باید تولیدکننده نهایی، دغدغه تامین مواد اولیه آن را داشته باشد؟ با عرضه قطره چکانی مواد اولیه از طریق بورس، می‌خواهند قیمت‌ها را مدیریت کنند؛ تولیدکنندگان را موظف کرده اند مواد اولیه را از بورس تهیه کنند ضمن اینکه محصول نهایی خود را هم باید از طریق بورس بفروشند.

 

این فعال صنعت فولاد با بیان اینکه منافع زنجیره تولید از اول تا آخر مشخص است گفت: اگر هزینه‌ها در سال متغیر باشد (به طور مثال حقوق کارمندان و هزینه های، آب، برق و گاز و هزینه‌های جانبی در سال یکبار افزایش داشته باشد) تعادل سود به هم می‌خورد. از اول زنجیره (تبدل سنگ آهنگ به کنسانتره - تبدیل کنسانتره به گندله - تبدیل گندله به آهن اسفنجی- تبدیل آهن اسفنجی به شمش- تبدیل شمش به مقاطع فولادی نظیر تیر آهن، میلگرد، نبشی، ناودونی، کلاف و ...) دقیقا مشخص است که چقدر ریزش و چقدر سود دارد.

 

آقای سعیدیان با اشاره به کیفیت بالای فولاد تولیدی در ایران گفت: هیچ شرکت و تولیدکننده ای، به خود اجازه نمی‌دهد که جنس بی کیفیت تولید کند، چون معادل نابودی خودش است؛ بنابراین دنیا از خط کیفیت و استاندارد عبور کرده و روی ارتباط با مشتری کار می‌کند.