فرصت ۸۵ میلیارد دلاری بهینه‌سازی انرژی در ایران

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، «هومن صادقی» در سمینار «آشنایی با نحوه صدور گواهی صرفه جویی ویژه صنایع، بر اساس فعالیت‌های بهینه سازی مصرف انرژی در استان یزد»، هزینه فرصت بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور را بیش از ۸۵ میلیارد دلار اعلام و اظهار کرد: میزان هزینه فرصت بهینه سازی مصرف انرژی در کشور‌های مختلف جهان با توجه به یارانه پرداختی به تفکیک حامل‌های انرژی، نشان دهنده بدمصرفی و استفاده ناکارآمد از انرژی و منابع در دسترس است.

وی اضافه کرد: این عدد بر اساس اطلاعات آمار آژانس بین المللی انرژی، در کشور چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا، با تولید ۹۴۵۶ میلیون کیلووات ساعت برق، معادل ۳۲ درصد تولید برق جهان در سال ۲۰۲۳، تنها ۳۰ میلیارد دلار است، اما در ایران با تولید ۳۸۳ میلیون کیلووات ساعت برق، معادل یک درصد تولید برق جهان در همین سال، بیش از ۸۵ میلیارد دلار است؛ به عبارتی دیگر در ایران سالانه معادل ۳۰۰۰ میلیارد بشکه نفت خام، انرژی مصرف می‌کنیم و هزینه فرصت بهینه سازی مصرف انرژی در کشور بیش از ۸۵ میلیارد دلار است.

رئیس گروه فرهنگسازی و مدیریت انرژی ساتبا تاکید کرد: اجرای درست سیاست هدفمندسازی یارانه‌های انرژی، با تعیین روند متغیر‌های کلان اقتصادی (تغییرات تولید، تغییرات قیمت و.)، سیاست گذاران اقتصادی را به اهداف اقتصادی نزدیک‌تر خواهد کرد.

صادقی، دلیل بدی مصرف را در مفهوم شدت انرژی برشمرد و عنوان کرد: ریشه این پدیده را باید در مفهومی به نام «شدت انرژی» جست‌و‌جو کرد؛ شدت انرژی، شاخصی است که نشان می‌دهد یک کشور برای تولید یک واحد کالا یا خدمات، چه میزان انرژی مصرف می‌کند؛ این ناکارآمدی یک علت واحد ندارد، بلکه معلول شبکه‌ای درهم‌تنیده از سیاست‌گذاری‌های چند دهه‌ای در حوزه انرژی، فرسودگی فناورانه و الگو‌های فرهنگی است؛ وقتی مصرف‌کننده، چه در سطح خانگی و چه در سطح صنعتی، با هزینه‌ی واقعی تولید و عرضه انرژی مواجه نمی‌شود، هیچ انگیزه مؤثری برای مدیریت مصرف، سرمایه‌گذاری در تجهیزات بهینه یا اصلاح فرآیند‌های تولید نخواهد داشت.

وی بیان کرد: از طریق کاهش مصرف برق و هزینه‌های انرژی، می‌توان هزینه‌های خانوارها، سازمان‌ها و صنایع را به طور قابل توجهی کاهش داد؛ این صرفه جویی مالی در سطح کلان، به افزایش رقابت‌پذیری صنایع و کاهش فشار بر بودجه‌های دولتی برای تأمین زیرساخت‌های انرژی کمک می‌کند. علاوه بر این، با اجرای راهکار‌های بهینه سازی انرژی، امکان ایجاد شغل‌های جدید در صنایع پایدار، تولید تجهیزات کم مصرف و خدمات مشاوره‌ای انرژی فراهم خواهد شد. این اقدامات، کاهش وابستگی به منابع انرژی وارداتی را نیز در پی دارد.

به گفته رئیس گروه فرهنگسازی و مدیریت مصرف انرژی ساتبا، با بهینه سازی مصرف انرژی هم می‌توان بخش بزرگی از ناترازی را جبران کرد و هم می‌تواند فرصت شغلی برای بیش از ۳.۵ میلیون نفر ایجاد کرد؛ از طرف دیگر، استفاده بهینه از انرژی برق از طریق ترویج و استفاده از منابع تجدیدپذیر از جمله خورشیدی و بادی، می‌تواند انرژی پاک و سبز را ترویج کند و وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش دهد؛ لذا افزایش ظرفیت تولید تجدیدپذیر‌ها و مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی دو راه حل پیش روی این معضل هستند و به دلیل بین النسلی بودن منابع انرژی، نیاز به سرمایه گذاری کمتر طرح‌های بهینه سازی، پایدار بودن انرژی حاصل از بهینه سازی و محدودیت در منابع انرژی و مالی در دسترس، بهینه سازی نیز باید در کنار توسعه تجدیدپذیر‌ها در اولویت قرار گیرد.

صادقی، یکی از ابزار‌های مهم در بهینه سازی را کارکرد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست دانست و تصریح کرد: این بازار براساس ماده (۳) آیین نامه اجرایی ماده (۱۲) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر در سال ۱۳۹۶ ایجاد شد و در آذرماه سال قبل با افتتاح تابلوی گواهی صرفه‌جویی برق، بعنوان فضایی برای خرید و فروش گواهی بهینه سازی انرژی و محیط زیست، گام بزرگی در پیشبرد اهداف کشور در بخش بهینه سازی برق برداشته شد. اساس کار بازار، اختلاف تعرفه بخشی و زمانی انرژی است که باعث می‌شود طرح‌های بهینه سازی در بخش‌های مصرفی با تعرفه پایین توجیه پذیر شود. انتظار می‌رود صنایع انرژی بر به عنوان بخش بزرگی از خریداران گواهی، در بازار نقش پررنگی ایفا کنند؛ این گواهی‌ها نه فقط برای تسویه قبوض برق مصرفی این صنایع قابل استفاده است، بلکه برای کاهش هزینه‌های ناشی از اضافه مصرف صنایع نسبت به استاندارد‌های معیار مصرف که مشمول ماده ۲۶ قانون اصلاح الگوی مصرف هستند نیز کاربرد دارد.

رئیس گروه فرهنگسازی و مدیریت انرژی ساتبا گفت: گواهی صرفه جویی برق، اوراق بهادار قابل معامله‌ای است که بیانگر حق مالکیت بر مقدار مشخصی از برق صرفه جویی شده است؛ این گواهی بر مبنای گزارش امکان سنجی، توجیه فنی، اقتصادی، مالی و زیست محیطی طرح صرفه¬جویی انرژی در یک بازه زمانی مشخص، توسط نهاد‌های تخصصی و فنی بازار و با تایید کمیسیون انرژی، توسط ناشر صادر می‌شود.