پژوهش خبری صدا و سیما: صنایع کوچک، موتور محرک صنعت و توسعه آن راه خروج از رکود است. از 88 هزار واحد صنعتی در کشور 80 هزار واحد کوچک هستند که 92 % صنایع را تشکیل می ­دهند. حرکت صنایع کوچک و خروج آنها از رکود موجب حرکت صنعت و در نهایت اقتصاد کشور است. تبلیغ مثبت رسانه و اطلاع رسانی به صاحبان سرمایه و اطمینان دادن به آنها در خصوص معافیت­ های مالیاتی می ­تواند سرمایه­ گذاری در این بخش را افزایش دهد. با توجه به اینکه صنایع کوچک یکی از موارد مورد تاکید مقام معظم رهبری، در سال اقتصاد مقاومتی است، در اولویت کاری دستگاه ­های مرتبط قرار گرفته و این امر به پیشبرد اهداف این بخش نیز کمک کرده تا برنامه ­ها را به سمت اجرایی شدن هدایت کند. نشستی در تاریخ 11/ 05/ 1395، با حضور جناب آقای مهندس تقی اکبری(رئیس گروه مطالعات راهبردی سازمان صنایع کوچک و شهرک ­های صنتی) و جناب آقای دیوسالار (مدیر روابط عمومی این سازمان) با هدف بررسی وضع صنایع کوچک در پژوهش خبری صدا و سیما برگزار شد که برخی از محورهای مهم آن در ذیل آورده شده است:

7 پروژه تعریف شده از سوی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی برای وزارت صنعت

1- رونق تولید و تایین تکلیف 7500 واحد تولیدی مشکل ­دار با هدف فعال نمودن آنها

2- ارتقای رقابت پذیری واحد تولیدی کوچک و متوسط با هدف افزایش صادرات

3- ایجاد توازن زنجیره­ای مواد اولیه مورد نیاز و توسعه صنعت فولاد و مس کشور برای تولید پایدار

4- مدیریت هدفمند واردات، در راستای حفظ تراز مثبت تجاری

5- افزایش صادرات کالا و خدمات غیرنفتی به میزان 10 میلیارد دلار درسال 95 نسبت به سال 94

6- تکمیل طرح ­های صنعتی با پیشرفت فیزیکی بالای 60 درصد

7- تکمیل و راه اندازی 33 طرح مهم و ملی

که از این پروژه ­ها، 3 پروژه (شماره­ های 1، 2 و 6) تکلیف سازمان صنایع کوچک بود. پس از ابلاغ پروژه ­ها ما اقدام به تامین برنامه و زیر فعالیت ها کردیم.

نگاهی به وضعیت فعلی صنایع کوچک

صنایع کوچک، 31 شرکت استانی در کشور دارد که مأموریت اصلی این سازمان و شرکت ­های زیرمجموعه،یکی تامین زیرساخت­ های صنعتی و دیگری توسعه صنایع کوچک کشور است که در راستای این دو مأموریت برای شرکت ­های استانی برنامه­ هایی تأیین شده و واحدهایی که طبق پروژه باید برای کارگروه ­ها معرفی شوند، مشخص شده است. همچنین کمیته­ هایی برای بررسی مشکلات تشکیل شده که وظیفه این کمیته معرفی واحدهای حائز شرایط برای دریافت تسهیلات است. هم اکنون 24 هزار واحد چه داخل و چه خارج شهرک­ ها برای دریافت این تسهیلات، متقاضی هستند.

این واحدها براساس مشکلاتی که داشتند بررسی و دسته بندی شدند و آنهایی که مشکل بازار نداشتند را به کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان، برای دریافت تسهیلات معرفی کردیم و حدود 12 هزار از این واحدها به بانک ­ها معرفی شدند.

ما دو طرح داریم: 1- بحث رونق تولید 7500 واحد و 2- طرح­های صنعتی بالای 60 %. که با همکاری وزارتخانه در حال جلو رفتن است.

برنامه ­های تعریف شده سازمان صنایع کوچک برای ارتقای رقابت پذیری واحدهای تولیدی کوچک و متوسط

1- آغاز پیاده سازی توسعه خوشه ­های کسب و کار در استان­های کرمانشاه، سیستان و بلوچستان ، هرمزگان

2-یکسری مطالعات امکان­ سنجی توسعه خوشه ­ای، در استان ­های آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، ایلام، تهران، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، فارس، کهکیلویه، گلستان،‌گیلان، همدان و یزد در حال انجام است

3-شکل­ گیری و توسعه کنسرسیوم صادراتی، که در استان های قزوین، خراسان رضوی، فارس، کرمان و یزد در دست انجام است.

4-آموزش مدیران و کارکنان و مشاوران واحدهای صنایع کوچک و متوسط است. (تعریف 100 هزار نفر آموزش در 31 استان کشور)

5- حمایت ویژه از توسعه صادرات صنایع کوچک

6- ایجاد تعاونی ­های تأمین

7-توسعه نظام مبادلات پیمان­کاری

که برخی برنامه ­ها در اردیبهشت به پایان رسیده و برخی دیگر در پایان تابستان به پایان می­ رسد. در پایان سال 95 همه پروژه ­ها به طور کامل انجام خواهد شد و هم اکنون به جز برنامه دریافت تسهیلات در همه برنامه ­ها جلو هستیم.

پس از ابلاغ مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اقدام به تشکیل کمیته­ هایی در استان ها کردیم که زیرکمیته ­ای است از کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید که در آنجا توانستیم یکسری از مشکلات را شناسایی و منتقل کنیم که منجر به مصوبات خوبی از کارگروه ­ها باشد. از جمله اینکه بانک مرکزی برای صنایع کوچک و متوسط بخشنامه ­ای صادر کرد و دستورالعمل تأمین مالی بنگاه ­های کوچک و متوسط را ابلاغ کرد.

اقدامات سازمان صنایع کوچک در خصوص اقتصاد مقاومتی

1- تهیه دستورالعمل و تامین مشوق­ ها و بخشش تا 90 درصد برای بدهی ­های واحدهای صنعتی به شرکت­ های صنایع کوچک در استان­ها (مهلت مراجعه تا شهریور)

2- طولانی کردن تقسیط­ ها برای دریافت زیرساخت ­هایی که واحدهای صنعتی در شهرک ­ها دارند.

3- امکان کاهش بخش نقدی قراردادها به 10 درصد

4- در سال 94 برخلاف سال­های قبل، قیمت حق بهره­ برداری از واحدها در مناطق کمتر توسعه یافته را تثبیت کردیم و افزایش قیمت نداشتیم.

5- ایجاد صندوق ضمانت سرمایه­ گذاری صنایع کوچک برای حمایت از واحدهایی که متقاضی دریافت تسهیلات هستند.

6- بسته حمایتی از توسعه صادرات غیرنفتی

7- خدمات حمایتی توسط صندوق ضمانت صادرات ایران

8- صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه

9- مشوق ­های مالیاتی برای واحدهای صنعتی که در شهرک­های صنعتی مستقر می­شوند. (واحدهای صنعتی خارج از شهرک 5 سال معافیت مالیاتی دارد، اما در داخل شهرک این معافیت 7 سال است. اگر واحدی در داخل شهرک و مناطق کمتر توسعه یافته باشند تا 13 سال معافیت دارند.)

شهرک ­های صنعتی و مزایای ویژه

(ما هم اکنون توانستیم 950 شهرک و ناحیه صنعتی مصوب را در دست اجرا داشته باشیم که تا الان 770 شهرک به بهره برداری رسیده و آماده استقرار واحدهای صنعتی است.)

- برای استقرار واحدهای صنعتی امکاناتی مثل آب و برق و گاز در اختیار آنهاست.

- از جمله امکانات دیگر، خدمات نرم افزاری است. مثل مراکز خدمات نرم افزاری کسب و کار که مشاوران صنعتی در آن مستقر هستند و مشکلات را مرتفع می­ کنند و ایجاد فن بازارها

- استقرار واحدهای صنعتی با کمترین نقدینگی و اقساط بلندمدت و حمایت آنها تا مرحله بهره ­برداری

- برای واحدهای صنعتی که در شهرک­ ها مستقر می ­شوند. با توجه به تجمیعی که واحدها انجام می ­دهند، مثلا برای یک پست برق، چون هم افزایی انجام می­ شود، هزینه­ ها تقسیم می­ شود و کاهش می­ یابد، از طرف دیگر با توجه به شرایط تقسیط، کاهش نقدینگی و مشوق ­هایی که در نظر گرفتیم، عملاً‌ تسهیلاتی را برای امکانات زیربنایی می­ دهیم. امسال با توجه به سال اقتصاد مقاومتی ما نزدیک به 500 شهرک را تثبیت قیمت کردیم.

- مشوق ­های مالیاتی برای واحدهای صنعتی که در شهرک­ های صنعتی مستقر می ­شوند، وجود .

- ارائه تسهیلات، برگزاری دوره­های آموزشی ، برگزاری تورهای صنعتی، اقدامات حوزه فن آوری، مشاوره­ های صنعتی برای آنها داریم.

سوال:‌ وضعیت پرداخت تسهیلات به واحدها و طرح ­ها چگونه است؟

- گزارش تا نیمه تیر، 25490 واحد و طرح ثبت نام کردند که بیش از 7500 واحد داخل شهرک ­ها هستند. 18000 واحد هم خارج از شهرک­ ها هستند. از اینها 19987 واحد، واحد تولیدی هستند. 5500 طرح تولیدی هستند و 12542 طرح از اینها، مربوط به مجموعه وزارت جهاد کشاورزی هستند و 12948 تا مربوط به مجموعه وزارت صنعت و معدن هستند. از این متقاضیان تسهیلات 5376 تا در کمیته بررسی و مصوب شدند و به کارگروه استانی معرفی شدند. 4831 طرح درکارگروه ­ها مصوب و به بانک فرستاده شده و 277 به شعبات ارجاع شده، وتا کنون حدود 70 واحد تسهیلات دریافت کرده اند.

دستاوردهای صنایع کوچک

- در حوزه قوانین به نتایج خوبی رسیدیم و مصوبات خوبی از هیات وزیران گرفته شده است.

- اقدامات مناسبی در خصوص استقرار واحدهای صنعتی در شهرک­ های صنعتی شده است.

- در بحث مراکز خدمات فن­آوری کسب و کار تسهیلات ویژه ­ای بدست آمده است.

- در بحث آموزش، فعالیت­ های آموزشی، 2 تا 3 برابر شده است

- بخشودگی جرائم واحدهای صنعتی گرفته شده، با استقبال خوبی مواجه شده و در 31 استان، مبلغ اصلی و بدهی و تعدیلاتی، 1 میلیارد تومان بخشودگی داشتیم.

- در بحث توسعه بازار، برای استقرار واحدها در نمایشگاه ­های داخلی و خارجی اقدامات خوبی شده و برای ایجاد شرکت­ های مدیریت صادرات و توانمندسازی آنها برای این حوزه نیز زیرساخت­ ها آماده شده است

وضعیت سرمایه گذاری­ های خارجی در صنایع کوچک

یکی از برنامه­ های اصلی که در صنایع کوچک ایجاد شده با توجه به کمبود منابع بحث سرمایه­ گذاری خارجی است، که مشوق­ هایی هم در نظر گرفته شده، از جمله اینکه سرمایه ­گذاران خارجی که در شهرک­ ها و نواحی صنعتی مستقر می ­شوند هم، مثل داخلی ها، نیازی به کسب مجوزهای جداگانه از ادارات و سازمان­های مختلف ندارند و هم­چنین به صورت پرداخت نقد و اقساط هزینه­ های حق انتفاع­شان دریافت می ­شود (قسط­ بندی و کاهش بخش نقدی را دارند). صدور مجوز ساخت و ساز بنا نیز به صورت رایگان انجام می ­شود. (مجوز شهرداری)

برای کاهش هزینه­ های سرمایه­ گذاری، برای سرمایه­ گذاران خارجی،امکانات راه، آب، برق، مخابرات، گاز و تصفیه خانه را هم مثل سایر سرمایه­ گذاران در نظر گرفتیم، سرمایه­ گذار در داخل شهرک از قانون شهرداری­ ها مستثنی است. معافیت مالی و مشوق ­های مالیاتی در نظر گرفته شده،‌امکان اجاره و خرید کارگاه نیز وجود دارد. یک مشوق ویژه هم برای سرمایه گذاران خارجی در نظر گرفتیم که اگر واحد صنعتی خود را زودتر از موعد به بهره برداری برسانند، یک سری از پرداخت­ هایشان را می­ بخشیم.

- در سال 94، 119 میلیون دلار سرمایه ­گذاری خارجی داشتیم، از 37 واحد

پژوهش خبری صدا و سیما//