ایجاد روش پیشرفته توانایی تعیین HLA رویان‌ها قبل از لانه گزینی

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما افزود: این روش ترکیبی از چند تکنولوژی است که از گذشته نیز وجود داشته است، اما به شکل ترکیبی یک نوآوری است که هنوز گزارشی از آن در جهان وجود ندارد.

مریم رفعتی افزود: اصل این تکنیک به موضوع پیوند باز می‌گردد و هنگامی که در یک خانواده فردی به هر علتی نیازمند پیوند می‌شود، عامل اصلی موفقیت پیوند تطابق گیرنده و دهنده است.

وی با اشاره به اهمیت تطابق مولکول HLA گفت: HLA پروتئینی است که روی سلول‌های خونی وجود دارد و شناسنامه‌ای برای سلول‌ها ایجاد می‌کند و سیستم ایمنی بدن از طریق آن می‌تواند خودی را از غیر خودی تشخیص دهد.

رفعتی افزود: اگر در عمل پیوند HLA گیرنده و دهنده مطابقت داشته باشند، احتمال موفقیت زیاد می‌شود و وظیفه ما اینست که بتوانیم این مطابقت را ایجاد کنیم.

وی گفت: یکی از راه‌های قدیمی در این باره، استفاده از خواهر‌ها و برادران بیمار برای پیوند بوده است و هم اکنون که خانواده‌ها کوچک و تعداد فرزندان کم شده است، یکی از مشکلات این است که افراد نیازمند پیوند خواهر یا برادر ندارند و یا خواهر و یا برادر آن‌ها از نظر HLA با آن‌ها مطابقت ندارد.

رفعتی افزود: یکی دیگر از روش‌ها برای کمک به بیماران نیازمند، بانک‌های HLA است که با طور عمده در آن‌ها جمعیت‌های اروپایی و آمریکایی ثبت شده اند و هر جمعیتی باید بانک خودش را داشته باشد.

وی گفت: روش دیگر که موضوع این تکنیک است، خانواده برای کمک به فرزند بیمار، وارد IVF یا همان لقاح آزمایشگاهی می‌شود و تعدادی جنین در آزمایشگاه تشکیل می‌شوند.

رفعتی افزود: ما از هر جنین یک سلول نمونه برداری می‌کنیم و با استفاده از روش NGS می‌توان در یک نوبت آزمایش و با دقت بسیار زیاد، HLA جنین‌های موجود در آزمایشگاه را مشخص کرد.

وی گفت: با توجه به اینکه HLA فرد نیاز به پیوند را نیز داریم، HLA‌ هایی که در آزمایشگاه وجود و با بیمار مطابقت دارد وارد رحم مادر می‌کنیم و پس از بارداری مادر می‌توان از نوزاد و سلول‌های بنیادی اش برای پیوند مغز استخوان در فرد بیمار استفاده کرد.

رفعتی افزود: هر کدام از این روش‌های یاد شده پیش از این نیز بوده است، اما بکارگیری تکنیک NGS برای این کاربرد خاص، جدید است.

وی گفت: ویژگی‌های این روش این است که هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و احتمال پیدا کردن HLA مطلوب را نیز افزایش می‌دهد و می‌توان با یک بار آزمایش به نتایج دست یافت و از ارسال نمونه‌ها به خارج نیز جلوگیری کرد.