نحوه درمان سرمازدگی یا یخ‌زدگی

دقیقاً همان‌طور که وقتی دما کاهش می‌یابد، آب به یخ تبدیل می‌شود، انگشتان دست، دستان، پا، انگشتان پا، حتی بینی و گوش شما هم ممکن است در اثر سرما یخ بزنند. مدت زمان ابتلا به این عارضه به میزان دمای هوای بیرون و باد بستگی دارد و ممکن است سریع‌تر از آنچه فکر می‌کنید، اتفاق بیفتد. در واقع در هوای بسیار سرد و سردسیری، سرمازدگی می‌تواند حتی در ۵ دقیقه اتفاق بیفتد.
اگرچه نوع خفیف سرمازدگی که باعث قرمزی و بی‌حسی می‌شود را می‌توان با کمک‌های اولیه مناسب به روش خوددرمانی، درمان کرد، اما مراحل پیشرفته‌تر سرمازدگی که به یخ‌زدگی معروف است نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد. در واقع تفاوت بین سرمازدگی و یخ‌زدگی در شدت جراحت وارده است. سرمازدگی صدمه‌ای است که در سطح پوست ایجاد می‌شود و بر لایه‌های عمیق‌تر پوست تأثیری ندارد؛ اما یخ‌زدگی زمانی اتفاق می‌افتد که قسمتی از بدن منجمد می‌شود و کریستال‌های یخ درون سلول‌های آن‌ها را پاره می‌کند و باعث مرگ سلول می‌شود.
درمان مناسب و سریع سرمازدگی برای جلوگیری از عوارض از جمله آسیب‌های دائمی ضروری است. در ادامه کار‌هایی که باید در مواجهه با این مشکل انجام دهید آمده است.

درمان سرمازدگی
سرمازدگی خفیف‌ترین شکل صدمه‌ی سرما به پوست است. علائم سرمازدگی شامل قرمزی یا رنگ‌پریدگی پوست، درد خفیف و احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در قسمت‌هایی از بدن است که در معرض سرما بوده است. سرمازدگی نیازی به مراجعه به پزشک ندارد، اما نشانگر این است که پوست شما آسیب دیده است و ادامه این روند یعنی قرار گرفتن در معرض سرما می‌تواند منجر به شکل جدی‌تری از سرمازدگی شود.
با گرم کردن بدن می‌توان سرمازدگی را درمان کرد. بدین منظور یک جای گرم پیدا کنید، بدن را با لایه‌هایی از لباس خشک بپوشانید، با کمک دستانتان که به شکل یک کاسه درآورده‌اید هوای گرم را از دهانتان به اطراف منطقه آسیب‌دیده "ها" کنید و یا این که می‌توانید دستانتان را با استفاده از گرمای بدنتان گرم کنید مانند آنچه معمولاً همه در سرما انجام می‌دهند: قرار دادن انگشتان در زیر بغل.
اگر امکان یخ‌زدگی مجدد پوست یا بافتی از بدن وجود دارد، برای گرم کردن آن تلاشی نکنید؛ چرا که انجام این کار باعث صدمات عمیق‌تر و بیشتری می‌شود تا این که اجازه دهید بافت مدت زمان طولانی‌تری به صورت یخ‌زده باقی بماند


درمان سرمازدگی‌های درجه دو و سه (یخ‌زدگی)
یخ‌زدگی ممکن است مانند یک سوختگی به نظر برسد. یخ‌زدگی یا سرمازدگی درجه دوم (سطحی) لایه‌های بالایی پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علائم آن شامل پوست سفید و مومی شکل، بی‌حسی، تورم و تاول‌هایی با مایع شفاف است. اگر سرمازدگی درجه دوم درمان نشود، می‌تواند به مرحله‌ی جدی‌تری پیشرفت کند.
یخ‌زدگی یا سرمازدگی درجه سوم (عمق بافت) در ابتدا ممکن است شبیه سرمازدگی درجه دو به نظر برسد، اما زمانی که شروع به گرم شدن و یا به اصطلاح آب شدن می‌کند اغلب دارای تاول‌هایی پر از خون تیره دیده می‌شود. در این صورت پوست ممکن است سیاه شده و احتمال از بین رفتن بافت‌ها وجود دارد.
در هر مورد مشکوک به سرمازدگی توأم با یخ‌زدگی، شما باید فوراً تحت نظر مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید. اگر بلافاصله نمی‌توانید به بیمارستان مراجعه کنید، کمک‌های اولیه برای درمان سرمازدگی را شروع کنید.

مراقبت‌های درمانی در بیمارستان
ارزیابی حرفه‌ای و به موقع پزشکی در درمان سرمازدگی بسیار مهم است؛ زیرا تشخیص میزان خسارت‌های وارد شده به بافت‌های اطراف دشوار است.
در بیمارستان، تیم پزشکی ناحیه‌ی سرمازده را گرم می‌کند، آن را می‌بندد، دارو‌های ضد درد تجویز می‌کند و برای تشخیص میزان خسارت وارد شده فرد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
در موارد یخ‌زدگی درجه سوم، ترومبولیتیک درمانی ممکن است برای از بین بردن لخته‌های خون مورد استفاده قرار گیرد تا به کاهش خطر قطع عضو بافت‌هایی که دچار آسیب شدید شده‌اند، کمک کند.
وسعت آسیب بافتی ممکن است هفته‌ها مشهود نباشد، بنابراین ممکن است برای نظارت بر منطقه آسیب‌دیده به قرار ملاقات بیشتری برای پیگیری نیاز داشته باشید.


کمک‌های اولیه در درمان سرمازدگی
شما فقط در صورتی باید برای درمان سرمازدگی درجه دو و سه یا یخ‌زدگی کاری کنید که امکان مراجعه‌ی فوری به بیمارستان وجود نداشته باشد.
- اگر امکان یخ‌زدگی مجدد پوست یا بافتی از بدن وجود دارد، برای گرم کردن آن تلاشی نکنید؛ چرا که انجام این کار باعث صدمات عمیق‌تر و بیشتری می‌شود تا این که اجازه دهید بافت مدت زمان طولانی‌تری به صورت یخ‌زده باقی بماند.
- اگر پا‌ها در اثر یخ‌زدگی تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، نباید روی آن‌ها راه رفت، مگر اینکه لازم باشد به یک مکان امن بروید. راه رفتن روی پا‌های سرمازده می‌تواند آسیب بیشتری به بافت آن وارد کند.

برای شروع ارائه‌ی خدمات کمک‌های اولیه:
۱. قسمت آسیب‌دیده بدن را در آب گرم غوطه‌ور کنید (دمای بین ۳۷ تا ۴۰ درجه؛ دمای طبیعی بدن یا کمی گرم‌تر). اگر دماسنج ندارید، آب را با عضو دیگری حس کنید تا مطمئن شوید که باعث سوختگی نمی‌شود.
هرگز بافت یخ‌زده را نمالید و ماساژ ندهید. مالش بافت سرمازده منجر به آسیب شدیدتری خواهد شد

۲. منطقه یخ‌زده را به مدت ۳۰ دقیقه درون آب نگه دارید و هنگام سرد شدن آب، آن را درون ظرف طوری جایگزین کنید تا در دمای ثابتی نگه داشته شود. اگر به آب دسترسی ندارید، منطقه‌ی آسیب دیده را به آرامی با لباس یا پتو بپوشانید تا گرم شود.

۳. بسته به میزان آسیب، گرم کردن پوست می‌تواند بسیار دردناک باشد، زیرا باعث از بین رفتن حالت بی‌حسی می‌شود. در صورت امکان، می‌توانید یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن را برای کمک به تسکین علائم تا زمانی که به بیمارستان مراجعه کنید، مصرف کنید.

۴. در طی فرآیند گرم شدن، ممکن است پوست شروع به تاول زدن کند. برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، هیچ یک از تاول‌ها را نترکانید. بعد از خشک شدن می‌توانید پانسمان استریل حجیمی را روی محل آسیب دیده قرار دهید. توجه داشته باشید که بانداژ نباید محکم باشد بلکه باید به صورت آزاد روی آن قرار گرفته باشد.

۵. هرگز بافت یخ‌زده را نمالید و ماساژ ندهید. مالش بافت سرمازده منجر به آسیب شدیدتری خواهد شد. برای درمان سرمازدگی از هیچ وسیله گرمایشی، اجاق‌گاز یا آتش استفاده نکنید. بیماران نمی‌توانند بافتی که دچار سرمازدگی شده است را احساس کنند برای همین به راحتی دچار سوختگی می‌شوند.

منبع: تبیان