حل ناترازی انرژی نیازمند یک سند بلندمدت است

علی شاه‌حسینی پژوهشگر گذار انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، گفت: پس از انقلاب صنعتی که گذار انرژی از سوخت‌های زیست‌توده به سمت سوخت‌های فسیلی بود، می‌توان پیشرفت‌های صنعتی در دنیا را مرهون کشف نفت دانست، اما استفاده زیاد از سوخت‌های فسیلی با افزایش گاز‌های گلخانه‌ای همراه شد.

وی افزود: این مسئله دغدغه‌های محیط زیستی را نیز افزایش داد که برگزاری کنفرانس کیوتو و پاریس به دنبال داشت. حدود ۱۹۵ کشور جهان به این جمع‌بندی رسیدند که انتشار خالص گاز‌های گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ به صفر برسد؛ یعنی خواه یا ناخواه با فعالیت‌های انرژی‌بر، آلایندگی خواهیم داشت، اما می‌توان از سوی دیگر با فعالیت‌هایی مانند جنگل‌زایی به محیط زیست کمک کرد.

شاه‌حسینی با بیان این که در کنار بحث آلایندگی و تغییرات اقلیمی، دو موضوع امنیت انرژی و عدالت انرژی نیز بسیار حائز اهمیت است، ادامه داد: نمونه بارز برای درک مسئله امنیت انرژی، وضعیت آلمان بعد از جنگ روسیه و اوکراین است که با قطع گاز روبرو شد و مجبور شد برای حفظ امنیت داخلی، به سمت استفاده از زغال سنگ برود.

وی اضافه کرد: حزب سبز آلمان بسیار قوی است و دولت این کشور به راحتی نمی‌توانست از سوختی مانند زغال سنگ استفاده کند، اما در آن شرایط، حفظ امنیت بر نگرانی‌های اقلیمی ارجحیت داشت. این کشور به موازات، واردات گاز طبیعی را از نروژ آغاز و و ال‌ان‌جی را هم از قطر وارد کرد تا به مرور بتواند زغال سنگ را کنار بگذارد.

این پژوهشگر گذار انرژی در ادامه گفت: مسئله عدالت انرژی به معنای اقتصاد انرژی، این را مطرح می‌کند که نباید در روند گذار انرژی به افزایش شکاف میان اقشار مختلف بی‌توجه بود.

وی با اشاره به تعیین ۶ راهکار از سوی آژانس بین‌المللی انرژی و آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر برای مسئله گذار انرژی، گفت: یکی از مهمترین راهکار‌ها توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است، اما نباید در این مسئله دچار افراط و تفریط شد؛ بلکه باید توجه کرد که توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به همان اندازه اهمیت دارند که افزایش بهره‌وری انرژی مهم است.

شاه‌حسینی در پاسخ به این سوال که آیا توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند یک راهکار سریع برای حل مسئله ناترازی انرژی به ویژه گاز در کشور باشد؟، گفت: این مسئله از این منظر که نهاد‌های بین‌المللی روی آن تأکید دارند و همینطور کاهش هزینه تولید صفحات خورشیدی و ساده بود احداث نیروگاه‌های خورشیدی، یکی از ستون‌های اصلی گذار انرژی است.

وی تشریح کرد: اگر برای راه‌اندازی یک نیروگاه هسته‌ای مثلا دو هزار مگاواتی بین ۹ تا ۱۰ سال زمان نیاز باشد، یک نیروگاه خورشیدی با همان ظرفیت را می‌توان در مدت دو سال راه‌اندازی کرد. انرژی‌های تجدیدپذیر یکی از راهکار‌های خوب و سریع-الاقدام برای حل مسئله ناترازی انرژی به ویژه افت فشار میدان گازی پارس جنوبی هستند، اما بهره‌وری انرژی هم باید به همان اندازه مورد توجه قرار بگیرد.

این پژوهشگر گذار انرژی با اشاره به مواد مهمی که در قانون برنامه هفتم در حوزه بهره‌وری انرژی تصویب شده، اظهار کرد: پیش‌بینی شده که با افزایش بهره‌وری انرژی در بخش‌های مختلف، تا پایان برنامه هفتم معادل یک میلیون و ۲۸۵ بشکه در روز نفت خام صرفه جویی کنیم.

وی تأکید کرد: آن چه که در بحث گذار انرژی اهمیت دارد، نگاه همه جانبه و از همه مهم تر، برنامه محور است. در حوزه انرژی باید یک برنامه ۲۵ ساله، در قالب پنج برش پنج ساله داشته باشیم. هرچند که در برنامه هفتم به مسئله انرژی پرداخته شده، اما اگر یک سند جامع انرژی وجود نداشته باشد، دچار روزمرگی و سلیقه محوری می‌شویم و با تغییر دولت ها، سیاست‌ها نیز تغییر می‌کنند؛ که باعث هدررفت منابع کشور می‌شود.

 شاه‌حسینی گفت: گذار انرژی یک فرآیند مستمر و بلندمدت است که در هر کشور با کشور دیگر تفاوت دارد؛ این مسئله مبتنی بر فناوری است. اگر به این نکات توجه شد و یک سند بلندمدت انرژی مورد اجرا قرار بگیرد، می‌توانیم در کنار حفظ امنیت انرژی، به تعهدات خود در حوزه کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای نیز عمل کنیم.