فرآیند حفاری و آتشکاری در معادن، دستاورد متخصصان ایرانی

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، آرین خیری دانشجوی دکتری مهندسی عمران-ژئوتکنیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر طرحی با عنوان به کارگیری طرح های هیبریدی برای بهینه‌سازی چند هدفه در فرآیند حفاری و آتشکاری در معادن روباز و زیرزمینی را ارائه کرد.

وی گفت: امروزه علی رغم پیشرفت فناوری در سطوح مختلف مهندسی معدن و زمین شناسی، از انجام برخی از فعالیت‌ها نمی‌توان اجتناب کرد که از آن جمله می‌توان به فرآیند‌های حفاری و آتشکاری در اکثر معادن روباز و زیرزمینی به منظور استخراج ماده معدنی اشاره کرد.

خیری خاطر نشان کرد: در عملیات‌های آتشکاری، تنها درصد کمی از انرژی مواد منفجره برای خردایش سنگ‌ها استفاده می‌شود و بخش بزرگی از این انرژی به صورت لرزش، امواج فشاری و پرتاب سنگ از دست می‌رود.

این دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر: هدف اصلی این طرح را، کاهش اثرات جانبی مانند لرزش‌های زمین، پرتاب سنگ و آلودگی‌های صوتی ذکر کرد و گفت: این روش در عین حال، خردایش بهینه سنگ‌ها، کاهش هزینه‌های مربوط به مواد منفجره و جلوگیری از آسیب به محیط زیست را تضمین می‌کند.

وی افزود: برای رسیدن به این هدف، استفاده از طرح های یادگیری ترکیبی (Hybrid Learning) که شامل یادگیری تقویتی (Reinforcement Learning) در کنار شبکه‌های عصبی مصنوعی (ANN) و دستورالعمل های بهینه‌سازی ژنتیکی (GA) است، پیشنهاد می‌شود.

به گفته خیری، این طرح هامی‌توانند با دریافت داده‌های مختلفی شامل اندازه های قابل کنترل مانند فاصله چال‌ها، عمق حفاری، نوع و مقدار مواد منفجره و همچنین اندازه های غیرقابل کنترل مانند ویژگی‌های زمین‌شناسی و کیفیت سنگ، الگو‌های بهینه حفاری و آتشکاری را ارائه دهند.

این دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: به عنوان مثال، این طرح قادر است با استفاده از روش های شبیه‌سازی، میزان لرزش و پرتاب سنگ‌ها را در زمان واقعی تخمین بزند و به طراحان انفجار کمک کند تا با تنظیم بهینه اندازه ها، میزان مصرف مواد منفجره را کاهش داده و از اثرات زیست‌محیطی جلوگیری کند.

وی تاکید کرد: از این طرح می‌توان در عملیات‌های عمرانی نظیر تامین مصالح ساختمانی، ترانشه زنی، پی کنی و حفاری فضا‌های زیر زمینی که به عملیات آتشکاری و انفجار وابسته هستند، بهره برد.

خیری گفت: این طرح در هشتمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان به عنوان "برگزیده نهایی" در بخش ایده پردازان حوزه زمین شناسی انتخاب شد.