پخش زنده
امروز: -
کشف معادنی؛ پس از دو هزار سال:
آبدانان، منبع اصلی سنگهای کاخ داریوش هخامنشی اعلام شد
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی از کشف معدن گمشده هخامنشی در آبدانان استان ایلام، پس از گذشت ۲ هزار سال، خبر داد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز ایلام؛ محمدابراهیم زارعی گفت: بیش از دو هزار سال بود که منبع اصلی سنگهای کاخ داریوش بزرگ در شهر باستانی شوش مشخص نبود و اکنون این معادن گمشدۀ هخامنشی به همت باستانشناسان ایرانی در آبدانان، شناسایی شده است.
وی که جمعه، بیستودوم فروردین ماه ۱۴۰۴ برای نظارت بر کاوشهای باستانشناسی به شهرستان آبدانان در استان ایلام سفر کرده بود؛ کشف معادن هخامنشی در آبدانان را پس از دو هزار سال «شگفتانگیز» توصیف کرد و افزود: این معادن منبع اصلی سنگهای کاخ داریوش در شهر باستانی شوش استان خوزستان بودهاند.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره جزئیات بیشتر کشف این معادن توضیح داد: این کشفِ بیسابقه که میتواند یکی از مهمترین اکتشافات باستانشناسی سالهای اخیر در خاورمیانه محسوب شود؛ به پیشنهاد «محمد حیدری»، معلم آبدانانی، کاشف این معدن و هدایت «لقمان احمدزاده شوهانی»، باستانشناس انجام شده است.
زارعی تشریح کرد: یک گروه پژوهشی، زیر نظر پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با استفاده از تلفیق بررسیهای میدانی، دادههای ماهوارهای و مطالعات زمینشناسی موفق شدند؛ بقایای معدنکاری عظیم هخامنشی، ابزارهای برش سنگ، شواهد استخراج، حتی مقادیر چشمگیری از سنگ آهن را نیز در کنار سنگهای آهکی شناسایی کنند؛ سنگ آهنی که احتمالا برای ساخت بستهای فلزی در معماری سنگی هخامنشی کاربرد داشته است.
این باستانشناس در ادامه تصریح کرد: داریوش بزرگ، شاهنشاه هخامنشی در کتیبه یادبود بنیاد کاخ آپادانا در شوش، یکی از باشکوهترین بناهای سلطنتی ایران باستان به محل تأمین سنگ استفاده شده در این کاخ با نام «ابیرادوش» اشاره میکند؛ اما محل دقیق این معدن تاکنون ناشناخته مانده بود؛ بنابراین کشف این معادن در آبدانان و در دامنههای کبیر کوه میتواند معمای تاریخی دو هزار ساله را حل کند.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: باستانشناسان براین باورند که این کشف نه تنها پنجرهای نو را به سوی فرایندهای ساخت و تأمین مصالح در امپراطوری هخامنشی میگشاید؛ بلکه میتواند الهامبخش بازنگری در شبکههای حمل و نقل، مدیریت منابع و فناوریهای سنگ تراشی دوران باستان در ایران و سراسر جهان باشد.
زارعی افزود: مسیر احتمالی حمل و نقل این سنگها از آبدانان به شوش، ترکیبی از جادههای کوهستانی و مسیرهای آبی از طریق رودخائه کرخه بوده است و فاصله این معادن تا شوش حدود ۱۵۰ کیلومتر برآورد میشود.
این باستانشناس بیان کرد: امیدواریم این کشف و پژوهشهای پیوست آن؛ نه تنها گامی بزرگ در درک معماری و فناوری ساخت در عصر هخامنشی باشد؛ بلکه بتواند مبنایی برای ثبت جهانی این معادن در فهرست میراث جهانی یونسکو و توسعه پایدار گردشگری علمی و فرهنگی در منطقه زاگرس میانی باشد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تبیین کرد: این کشف در صورت تأیید نهایی ارتباط با «ابیرادوش»، میتواند معادل کشف معدن مرمر آتن برای پارتنون در تاریخ معماری جهان باشد.
جزئیات بیشتر درباره معادن تازه کشفشده در غرب ایران که بنابر اعلام پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ارتباط با دوره هخامنشی و سنگهای کاخ داریوش در شهر باستانی شوش بوده، هنوز مشخص نیست و تصاویر بیشتری از سوی این پژوهشگاه منتشر نشده است.
حدود یک دهه پیش نیز باستانشناسان ایرانی معادنی را از دوره هخامشی در دشت پاسارگاد و نواحی همجوار آن کشف کرده بودند. فرهاد زارعی کردشولی که سرپرست هیأت بررسی باستانشناسی شهرستان پاسارگاد بود، بهمن ماه سال ۱۳۹۵ درباره آن کشف گفته بود: «از این آثار میتوان به ۲ معدن سنگهای آهکی تراورتن سفید در کوه الماسبُری تنب کرم و معادن سنگهای ماسه سنگی موسوم به ابوالوردی اشاره کرد.
معدن «الماسبری» به وسعت بیش از ۶ کیلومتر مربع، مهمترین و بزرگترین معدن هخامنشی مربوط به پاسارگاد است که از بیش از چهل قسمت آن سنگ برداشت شده است. از سنگهای استخراجشده از معدن «ابوالوردی» در پر کردن فضای داخلی دیواره صفه تُلتخت و زیرسازی کاخها و آبنماهای باغشاهی استفاده کردهاند.»
پژوهشهای باستانشناسان آن زمان، درباره سیستم برداشت سنگ از معادن هخامنشیها در پاسارگاد نشان میداد که «پس از انتخاب محل بُرش و براساس ابعاد بلوک مورد نیاز؛ حجاران اقدام به جداسازی بلوکها با انواع تیشه و قلم میکردند و در مرحله بعد بلوکها را که بهصورت قلمهستونهای نیمهتراش و مکعبیشکل ۲ تا ۵۰ تُن بودند از صخرهها جدا میکردند و در درههای ریگزار مانند معدن به دامنه کوه انتقال میدادند؛ در مرحله بعدی بلوکها را سوار بر ارابههای بزرگ میکردند و با چهارپایانی مانند گاو، پس از گذار از تنگههای بلاغی و سعادتشهر؛ به پاسارگاد انتقال میدادند و کار میگذاشتند؛ سپس بلوکها یا قلمهستونها را با انواع تیشهها (از زبرهتراش تا بسیار ظریف) صاف میکردند و در پایان بهوسیله لیف درخت خرما یا پوست کوسه صیقل میدادند.»
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
نظر شما