تأمین و توزیع ۲۰ درصد از آب شرب و بهداشت کشور در تهران

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محسن اردکانی گفت: در طول دوره آماری ۶۰ سال اخیر، گاه میزان بارش‌های سالانه به بالای ۵۰۰ میلی‌متر می‌رسید و معمولا پس از دو سال خشکسالی، چند سال ترسالی رخ می‌داد که پیامد‌های خشکسالی‌ها را جبران می‌کرد، اما در پنج سال اخیر، میانگین بارندگی‌های استان تهران کمتر از متوسط بارندگی‌های سالانه بوده و در سال آبی گذشته با ۱۵۹ میلی‌متر بارش، شدیدترین خشکسالی یک قرن اخیر در این استان اتفاق افتاد.

به‌گفته اردکانی، روند بارش‌ها و تغییر اقلیم بیانگر آن است که هرچه پیشتر می‌رویم، وضعیت ناهمگون‌تر خواهد شد ضمن آنکه زیست‌بوم شهر تهران فقط ظرفیت پذیرش چهار میلیون تا پنج میلیون نفر جمعیت را دارد در حالی که الان بیش از این ظرفیت در تهران ساکن هستند و افزون‌بر آن جمعیت شناور و اتباع ساکن در آمار شهرنشینی تهران نیستند.

وی سرانه آب تجدیدشونده در کشور را ۱۲۲۷ مترمکعب به ازای هر نفر اعلام و تصریح کرد: این میزان در استان تهران با احتساب دو سد طالقان و لار ۳۵۰ مترمکعب و بدون احتساب این دو سد ۱۸۰ مترمکعب برای هر نفر در سال است که شرایط کمبود آبی مطلق محسوب می‌شود.

وی افزود: با توجه به کاهش شدید میزان بارندگی در سال‌های اخیر به‌ویژه در سال آبی گذشته، پیش‌بینی می‌شد سد ماملو در پایان مردادماه و سد‌های امیرکبیر و لتیان در پایان شهریورماه امسال از مدار بهره‌برداری خارج شوند و امکان داشت در ابتدای مهرماه امسال ۳۰ تا ۴۰ درصد شهر تهران با بی‌آبی مطلق مواجه شوند که خوشبختانه با اجرای اقدام‌های لازم در چندین گام، پایداری شبکه حفظ شد و امیدواریم با همکاری اساتید دانشگاهی، راهکار‌هایی را تعریف و اجرا کنیم که مدیریت آب در آینده بهتر از گذشته انجام شود.

مدیرعامل آبفای استان تهران سپس به اقدام‌های فراوان این شرکت برای افزایش ظرفیت توان تامین آب در استان تهران ازجمله ارتقای ظرفیت و توان تصفیه و ذخیره‌سازی، نوسازی و بهسازی شبکه آبرسانی، هوشمندسازی و مدیریت بهینه و بهبود مدیریت مصرف اشاره کرد و افزود: استفاده از سامانه‌های هوشمند اسکادا در دو سال گذشته از ۲۵ درصد پیشرفت به ۸۵ درصد رسیده که در مدیریت تامین آب و رفع ناترازی شدید بسیار موثر بوده است.

وی اظهار کرد: در زمینه هدررفت آب نیز هم‌اکنون میانگین هدررفت آب در استان تهران ۲۲.۱۶ درصد است که ۱۱ درصد آن مربوط به هدررفت ظاهری شامل خطا در دستگاه‌های اندازه‌گیری، مصارف غیرمجاز و ... و ۱.۴۶ درصد مربوط به آب بدون درآمد در بخش شست‌وشوی مخازن و تعمیرات شبکه و استفاده از شیر‌های پیلاری آتش‌نشانی و ... است و میزان هدررفت واقعی نیز ۹.۷ درصد یعنی حدود دو درصد بیش از میانگین کشور‌های پیشرفته بوده که رقم معقولی است، اما باید برای کاهش این میزان هم تلاش کرد.

اردکانی تصریح کرد: هر آنچه که در زمینه ارتقای زیرساخت‌های تامین و توزیع بهینه آب در شبکه لازم بود، در سال‌های اخیر انجام شده و هم‌اکنون رویکرد مطلق و ۱۰۰ درصدی آبفای استان تهران مدیریت مصرف است و در این زمینه باید با اصلاح قانون، بازدارندگی قیمتی در مصارف بیش از الگوی مصرف تعیین‌شده ایجاد کنیم که در تمام دنیا این تجربه وجود دارد.

وی همچنین با اشاره به ساختار مناسبی که برای توسعه استفاده از ابزار و لوازم کاهنده مصرف با لحاظ تسهیلات قیمتی ایجاد شده است، گفت: در نیمه نخست امسال توانستیم از طریق مدیریت فشار شبکه، ۱۲ میلیون مترمکعب هدررفت آب را کاهش دهیم و با اقدام‌های بسیار دقیق و سخت در مانور و تنظیم فشار شیرخط‌های اصلی و فرعی در شبکه توزیع که در مقاطعی از شهر تا ۷۰ سال قدمت دارد، ۶۶ میلیون مترمکعب آب کمتری در شبکه جاری و با اتکا به فرهنگ غنی ایرانی «چو دخلت نیست خرج آهسته‌تر کن» و همکاری شهروندان، آب کمتری را مصرف کنیم و تابستان امسال را پشت سر بگذاریم.

مدیرعامل آبفای استان تهران ابراز امیدواری کرد: با بهره‌برداری از بخش دیگری از پروژه خط دوم انتقال آب از سد طالقان و افزایش ۲۵۰۰ لیتر بر ثانیه ظرفیت جدید تامین آب در آینده نزدیک، ضریب پایداری شبکه در پاییز امسال افزایش یابد هرچند که این اقدام هم به‌تنهایی کافی نیست و لازم است از هرگونه بارگذاری جمعیت جدید در تهران جلوگیری شود و جمعیت موجود نیز مصارف خود را به میزان الگوی مصرف نزدیک کنند و سرانه مصرف به ازای هر نفر در شبانه‌روز از ۲۴۰ به ۱۳۰ لیتر کاهش یابد.

وی گفت: خوشبختانه در استان تهران با بهره‌برداری از تصفیه‌خانه‌های موجود فاضلاب، ۵۵۰ میلیون مترمکعب ظرفیت تولید پساب استاندارد ایجاد شده است که بخشی از آن در حوزه کشاورزی و تولید محصول‌هایی نظیر چوب و بخش دیگر در حوزه صنعت استفاده می‌شود که امیدواریم در پایان برنامه هفتم توسعه این میزان به بیش از ۹۶۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته و جایگزین مناسبی برای استفاده از آب در بخش‌های کشاورزی و صنعت ایجاد شود.

وی در پایان با اشاره به برگزاری نخستین سمینار «مدیریت تنش آبی در تهران: درس آموخته‌ها و راهبرد‌های نوین» با حضور نخبگان و استادان دانشگاهی، گفت: امیدواریم این سمینار آغاز مبارکی برای ایجاد و فعالیت کارگروه‌های تخصصی و استفاده از ظرفیت علمی اساتید دانشگاهی در زمینه مدیریت تنش آبی باشد.